ในสัปดาห์ที่ผ่านมา การเปิดตัวของ Deepseek ตามด้วย Qwen จากค่าย Alibaba กําลังส่งผลกระทบอย่างมหาศาลต่อ วงการ AI ไม่ใช่แค่ในแง่ของเทคโนโลยี แต่ยังรวมถึง เศรษฐกิจ ธุรกิจ การทํางาน และระบบนิเวศ AI ทั่วโลก เราเลยลองวิเคราะห์ ในแง่มุมต่างโดยเฉพาะผลกระทบกับผู้ใช้ โอกาสทางธุรกิจ และที่สําคัญที่สุดประเทศไทยเองควรจะมีมาตรการอะไรมารองรับ

การแข่งขันในยุค AI ราคาถูก

Deepseek กําลังฉีกกฏการออกแบบทางวิศวกรรม AI ที่ต้องใช้ ทรัพยากรจํานวนนมากเพื่องานที่ล่าที่สุด ซึ่งผู้เล่นเกมส์นี้ต้องมี ทรัพยากรคน เงินทุน และเครื่องมือระดับสูงจํานวนมาก ทําให้ผู้ เล่นรายเล็กรายกลาง ทําได้แค่เป็นผู้ตาม คนต่อยอด หรือเป็นได้แค่ผู้ใช้เท่านั้นเอง

Deepseek กลับคิดจากอีกมุม “คิดงานภายใต้ทรัพยากรที่จํากัด สุดไม่ว่าจะเงินทุน ชิป จํานวนคนทํางาน cloud serverและอีก มากมาย โมเดล AI ที่ถูกลงและทรงพลังขึ้น เมื่อทําได้สําเร็จเป็นที่ประจักษ์กับผู้ใช้ทั่วโลกก็มาแบบไม่ปกติคือเปิดให้ใช้ฟรีแบบหมด เปลือกกับผู้ใช้ทั่วโลก เพราะท่าที่ไม่ conventional แบบนี้ทําให้ Deepseek เปลี่ยนเกมการแข่งขันในระดับโลก และมีผลกระทบ กับ Nasdaq ทันที

ผลกระทบกับการแข่งขัน

• AI-Savvy Workforce จะได้เปรียบ แต่ผู้ที่ไม่มีทักษะด้าน AI อาจถูกแทนที่
• ประเทศที่ลงทุนใน AI จะได้เปรียบด้านเศรษฐกิจ ขณะที่ประเทศที่ช้ากว่าถูกทิ้งไว้ข้างหลัง
• ธุรกิจที’ปรับตัวเร็วจะได้เปรียบ ส่วนธุรกิจที่ล่าช้าจะถูกทิ้งไว้ ข้างหลัง

การพัฒนา AI (AI Development)

Democratization of AI: AI ถูกลงและเข้าถึงได้มากขึ้น
DeepSeek และ Qwen ลดต้นทุนการพัฒนา AI ทําให้ธุรกิจขนาดเล็ก และนักพัฒนาทั่วไปสามารถเข้าถึง AI ได้ง่ายขึ้น ส่งผลให้ การผูกขาด AI โดยบริษัทเทคโนโลยียักษ์ใหญ่ลดลง เปืดโอกาสให้ นักพัฒนาในประเทศ ต่าง ๆ สามารถสร้างโมเดล AI ที่เหมาะสมกับวัฒนธรรมและภาษาของ ตนเอง

Open-Source vs Proprietary AI
DeepSeek เป็น Open-Source AI ซึ่งช่วยให้นักพัฒนาสามารถนําไป ปรับแต่งและสร้างนวัตกรรมใหม่ ๆ ได้ Qwen ของ Alibaba อาจเน้น AI-as-a-Service ซึ่งมุ่งใช้ AI ในแพลตฟอร์มของ Alibaba มากกว่า การเปิดให้ชุมชนพัฒนาต่อยอด

การใช้งาน AI (AI Usage)

AI กลายเป็นมาตรฐานของธุรกิจ
AI ถูกใช้ในทุกอุตสาหกรรม ตั้งแต่การตลาด การแพทย์ การเงิน ไป จนถึงการศึกษา ธุรกิจที่ไม่สามารถปรับตัวใช้ AI ได้จะเสียเปรียบอย่างมาก

งานที่เสี่ยงต่อการถูกแทนที่จะเป็นงานที่ทําเป็น routine และใช้รูป แบบที่ทําเป็นประจําในการทํางาน เช่น Call Center, Data Entry, Content Moderatio และ Administration

การประยุกต์ใช้ AI (Applications)

ธุรกิจที่ได้รับผลกระทบสูงสุด

การเงิน: วิเคราะห์ความเสี’ยงและวางแผนการลงทุนอย่างแม่นยํา
การตลาด: วิเคราะห์ วางแผน และสร้างคอนเทนท์อัตโนมัติ ออกแบบเฉพาะลูกค้ากลุ่มเป้าหมายได้
การแพทย์: วิเคราะห์วินิจฉัยจากภาพถ่าย XRAY ทางการแแพทย์
การผลิต: ควบคุมหุ่นยนต์ และ สายการผลิต AUTOMATION และช่วยวิเคราะห์ วางแผนการผลิต
กฏหมาย: ตรวจสอบเอกสารสัญญาและวิเคราะห์กฏหมาย

ผลกระทบทางเศรษฐกิจ ธุรกิจ และอนาคตของงาน

AI AUGMENTATION VS AI REPLACEMENT

AI-เสริมศักยภาพมนุษย์
ปัจจุบันบทบาทของ AI ได้เข้ามามีส่วนสําคัญในการทํางานหลายด้านบุคลากรทุกภาคส่วนจําเป็นต้องพัฒนาทักษะเพื่อทํางานร่วมกับ AI อย่างมีประสิทธิภาพ เช่น การเป็นผู้เชี่ยวชาญที่ใช้ AI เพื่อพัฒนา ศักยภาพของมนุษย์ในองค์กร นักวิเคราะห์ที่ใช้ AI ประมวลผลข้อมูล เพื่อการตัดสินใจทางธุรกิจ นักการตลาดที่ประยุกต์ AI มาช่วยวาง กลยุทธ์และแคมเปญ รวมถึงนักพัฒนาซอฟต์แวร์ที่นํา AI มาเพิ่ม ประสิทธิภาพของระบบงานต่างๆ

AI-แทนที่งานเดิม
ในยุคที่ AI มีการพัฒนาอย่างรวดเร็วหลายตําแหน่งงานจะเริ่มถูกทดแทนด้วยเทคโนโลยี เช่น พนักงาน Call Center ที่ปัจจุบันระบบ AI สามารถรับสายและตอบคําถามพื้นฐานของลูกค้าได้ นักแปลภาษา ที่เครื่องมือแปลภาษาอัตโนมัติสามารถทํางานได้อย่างแม่นยํามากขึ้นรวมถึงผู้ช่วยธุรการที่งานประจําหลายอย่างถูกแทนที่ด้วยระบบ อัตโนมัติและ AI มากขึ้น

โครงสร้างธุรกิจในอนาคต

โครงสร้างการดําเนินธุรกิจในอนาคตกําลังเปลี่ยนแปลงไปอย่างมีนัยสําคัญ โดยบริษัทที่นํา AI มาใช้ตั้งแต่เริ่มต้นจะได้เปรียบในการแข่งขัน เนื่องจากสามารถสร้างระบบและกระบวนการทํางานที่มีประสิทธิภาพสูงตั้งแต่แรก นอกจากนี้ เศรษฐกิจแบบกิ๊กและการทํางานอิสระจะเติบโตขึ้น เพราะ AI ช่วยให้ฟรีแลนซ์สามารถทํางานได้อย่างมี ประสิทธิภาพมากขึ้น ในขณะเดียวกัน รูปแบบการทํางานแบบไฮบริดที่ผสมผสานระหว่างการทํางานที่ออฟฟิศและทํางานจากระยะไกลจะ กลายเป็นมาตรฐานใหม่ เนื่องจาก AI ช่วยให้การประสานงานและการ ทํางานร่วมกันเป็นไปอย่างราบรื่น

ผลกระทบต่อประเทศไทย

โอกาสและความเสี่ยงของประเทศไทย
ขณะนี้ประเทศไทยกําลังก้าวเข้าสู่ยุคแห่งโอกาสใหม่ที่เทคโนโลยี AI มี ราคาที่เข้าถึงได้ง่ายขึ้น ทําให้ธุรกิจ SMEs และ Startup ไทยสามารถ นําไปประยุกต์ใช้เพื่อเพิ่มขีดความสามารถในการแข่งขันบนเวทีระดับ โลก ขณะเดียวกัน ภาคเกษตรกรรม อุตสาหกรรมการผลิต และการขนส่งโลจิสติกส์ของไทยก็สามารถใช้ประโยชน์จาก AI เพื่อลดต้นทุน และยกระดับประสิทธิภาพการดําเนินงาน อย่างไรก็ตาม ระบบการ ศึกษาไทยจําเป็นต้องเร่งปรับตัวครัง้ใหญ่เพื่อปูพื้นฐานความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับ AI ให้กับเยาวชนตั้งแต่ระดับมัธยมศึกษา ซึ่งจะเป็น กําลังสําคัญในการขับเคลื่อนประเทศในอนาคต

แต่ในขณะเดียวกันเรากําลังเผชิญกับความท้าทายสําคัญในยุค AI โดยเฉพาะในด้านแรงงาน ที่คนไทยจํานวนมากยังขาดทักษะในการ ทํางานร่วมกับ AI และมีความเสี่ยงที่จะถูกเทคโนโลยีทดแทน นอกจากนี้ เรายังมีข้อจํากัดด้านโครงสร้างพื้นฐานสําหรับ AI และยังขาดกรอบ กฎหมายที่ชัดเจนในการกํากับดูแลการใช้งาน AI ที’สําคัญ หากประเทศไทยไม่เร่งลงทุนและพัฒนาด้าน AI อย่างจริงจัง อาจส่งผลให้ เสียเปรียบในการแข่งขันด้านอุตสาหกรรมดิจิทัลในระยะยาว ซึ่งจะ กระทบต่อขีดความสามารถในการแข่งขันของประเทศโดยรวม

กลยุทธ์ของไทยในยุค AI

DeepSeek และ Qwen กําลังเปลี่ยนโลกจริงหรือไม่

การปรากฏตัวของ DeepSeek และ Qwen กําลังสร้างปรากฏการณ์ที่เปลี่ยนแปลงภูมิทัศน์เทคโนโลยี AI อย่างมีนัยสําคัญ โดยการเปลี่ยนแปลงนี้เกิดขึ้นรวดเร็วและรุนแรงกว่ายุค Digital Transformation ด้วยปัจจัยสําคัญหลายประการ

• ประการแรก ความง่ายในการเข้าถึงและการใช้งานที่เป็นมิตรกับผู้ใช้ (User-Friendly) ทําให้ผู้คนจํานวนมากสามารถนํา AI ไปประยุกต์ใช้ในงานต่างๆ ได้โดยไม่จําเป็นต้องมีความรู้ด้านเทคนิคขั้นสูง ส่งผลให้เกิดการใช้งานในวงกว้างและกระจาย ไปในหลากหลายอุตสาหกรรม
• ประการที่สอง การเปิดให้ใช้งานฟรีได้ทลายข้อจํากัดด้านต้นทุน ทําให้สตาร์ทอัพ นักพัฒนาอิสระ และองค์กรขนาดเล็ก สามารถเข้าถึงเทคโนโลยี AI ขั้นสูงได้ ซึ่งเดิมเป็นเรื่องที่ต้องใช้งบประมาณมหาศาล การเปิดกว้างนี้นําไปสู่การสร้าง นวัตกรรมและการต่อยอดในรูปแบบที’หลากหลาย
• ประการที่สาม โมเดล AI แบบเปิดเหล่านี้สร้างแรงบันดาลใจให้นักวิจัยและนักพัฒนารุ่นใหม่กล้าที่จะทดลองและคิดนอก กรอบ โดยไม่ถูกจํากัดด้วยทรัพยากรหรือต้นทุน ซึ่งอาจนําไปสู่การค้นพบเทคโนโลยีใหม่ๆ ที่เหนือความคาดหมาย

นอกจากนี้ การแข่งขันในตลาด AI ที่เพิ่มสูงขึ้นจากการมี Open Source Models ยังกระตุ้นให้บริษัทเทคโนโลยียักษ์ใหญ่ ต้องเร่งพัฒนาและปรับปรุงผลิตภัณฑ์ของตนเองอย่างต่อเนื่อง ซึ่งเป็นผลดีต่อผู้ใช้งานและระบบนิเวศ AI โดยรวม อย่างไรก็ตาม การเติบโตอย่างก้าวกระโดดนี้ยังมาพร้อมกับความท้าทาย ทั้งในแง่ของการรักษาความปลอดภัย การควบคุมคุณภาพ และการกํากับดูแลการใช้งานที่เหมาะสม ซึ่งทุกภาคส่วนจําเป็นต้องร่วมมือกันเพื่อสร้างมาตรฐานและแนวทางปฏิบัติที่เหมาะสมต่อไป

ฤา AI จะเป็นจุดเปลี่ยนครั้งใหญ่ของมวลมนุษยชาติ

AI กําลังสร้างการเปลี่ยนแปลงครั้งสําคัญที่ส่งผลกระทบในวงกว้าง โดยเฉพาะในด้านโอกาสและความสามารถในการแข่งขัน ผู้ที่เรียนรู้และปรับตัวใช้ AI จะได้เปรียบอย่าง มีนัยสําคัญ ปรากฏการณ์นี้สะท้อนรูปแบบเดียวกับการเปลี่ยนผ่านทางเทคโนโลยีในอดีตไม่ว่าจะเป็นยุคปฏิวัติ อุตสาหกรรมหรือยุคดิจิทัล ที่ผู้นําการเปลี่ยนแปลง (Early Adopters) มักจะได้รับประโยชน์และโอกาส มากกว่าผู้ที่ปฏิเสธการเปลี่ยนแปลง

ในระดับธุรกิจองค์กรที่เร่งปรับตัวและนํา AI มาประยุกต์ใช้จะสามารถสร้างความได้เปรียบในการแข่งขัน ทั้งด้านประสิทธิภาพการดําเนินงาน การลดต้นทุน และการสร้างนวัตกรรมใหม่ ในขณะที่ธุรกิจที่ช้าในการปรับตัวอาจเสี่ยงต่อการสูญเสียความสามารถในการแข่งขันและถูกทิ้งห่างในที่สุด

หลักการนี้ยังส่งผลในระดับประเทศ โดยเฉพาะประเทศไทยที่กําลังเผชิญความท้าทายสําคัญ การเร่ง พัฒนาโครงสร้างพื้นฐานด้าน AI ควบคู่ไปกับการพัฒนา ทักษะแรงงานผ่านการ Reskill และ Upskill จึงเป็นเรื่อง เร่งด่วน นอกจากนี้ การปฏิรูประบบการศึกษาเพื่อเตรียม ความพร้อมให้คนรุ่นใหม่มีความสามารถในการใช้และ พัฒนา AI ก็เป็นอีกหนึ่งปัจจัยสําคัญที่จะกําหนดขีดความ สามารถในการแข่งขันของประเทศในอนาคต หากไม่เร่ง ดําเนินการ ประเทศไทยอาจเสียเปรียบในเวทีการแข่งขัน ระดับโลกอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้

AI จะไม่แทนที่ มนุษย์ แต่มนุษย์ที่ ใช้ AI จะมาแทนที่ มนุษย์ที่ ไม่ใช้ AI

Written by: Supavadee Tantiyanon
Vice President of of Government Partnership of MAT
eXperience Matters